3 окт 2005

Ҳисоботи таҳлили вазъият дар минтақаи адресии деҳоти Мақсад ва Қалъача

Ҳисобот оид ба таҳлили вазъият дар минтақаи адрессии Мақсад (Ҷумҳурии Тоҷикистон) ва Қалъача (Ҷумҳурии Тоҷикистон)

Ҷойгиршавии ҷуғрофии деҳаҳои Мақсад – Қалъача сабабии асосии муносибати махсуси намояндагони тарафҳои ҳам тоҷик ва ҳам қирғиз ба онҳо мебошад.

Ин деҳаҳо байни ду ҷумҳурӣ наздимарзӣ мебошанд ва қитъаи замине, ки алҳол аз нуқтаи назари ҳуқуқӣ ба ягон тарафи даъвокунанда мансуб дониста нашудааст, ба ном замини баҳсӣ ё территорияи баҳсӣ маҳз дар ҳаимн ҷо ҷойгир аст. Ин марз ё сарҳад дар ҳақиқат то он андоза шартӣ буд, ки ҳанӯз бештар аз 20-25 сол муқаддам тибқи даъват ба азхудкунии заминҳои бекорхобида (аз рӯи гуфти яке аз иштироккунандагони фокус – гурӯҳ) оилаҳои шаҳрвандони Тоҷикистон, ки қад-қади роҳ - марз зиндагӣ мекарданд, тадриҷан замини он тарафи роҳро низ азхуд карданд.

Бо назардошти он ки мақсади мо ошкор сохтани масоиле буд, ки метавонанд боиси низои наздимарзӣ ё байниэтникӣ гарданд, мо кӯшиш ба харҷ додем дар ин хулоса проблемаҳои мавҷударо ба қисмҳои зерин тақсим кунем: масъалаҳое, ки боиси ба миён омадани низоъ мегарданд ва масъалаҳое, ки боиси ба миён омадани низоъ намегарданд.

Аз номгӯи калони масъалаҳо масъалаи муҳоҷирати оилаҳои тоҷик ва иқомати онҳо дар ҳудуди баҳснок, сохтмони иншооти обгирӣ ва азхудкунии заминҳои бекорхобидаи Қирғизистон масъалаҳои низоъбарангезтарин мебошанд.

Агар масъалаи партову олуда кардани обро ҳал кардан мумкин бошад (дар ин бора худи сокинон ва намояндагони ҳукумат низ мегӯянд), дар ҳалли масъалаи камбизоатӣ ташкилотҳои байналхалқию миллӣ, ки қарз медиҳанд ва ташаббусҳои ҷомеаҳоро дастгирӣ мекунанд, ёрӣ расонанд ва дар мавриди мавҷудияти хоҳиши тарафҳо ҳалли ин масъала мушкилие надошта бошад, проблемаҳои низоъбарангези мазкур дар ҳақиқат ҳалли хеле мураккабанд ва омӯзиши ҳамаҷонибаю муносибати эҳтиёткоронаро дар интихоби воситаҳои ҳаллуфасл ё пешгирии низоъ тақозо менамоянд.